Eupraksja

Eupraksja - imię żeńskie pochodzenia greckiego.
Najbardziej znana Eupraksja to – księżniczka kijowska (ur. 1071, zm. 20 lipca 1109 w Ławrze Pieczerskiej), córka Wsiewołoda I i jego drugiej żony - Anny (córki chana Kipczaków). Była wnuczką księcia Jarosława I Mądrego.
Jej pierwszym mężem był Henryk Długi, margrabia Marchii Północnej. Nie mieli razem dzieci, a Henryk zmarł w 1087 r. Eupraksja zamieszkała wówczas w klasztorze w Quedlinburgu. Tam spotkała cesarza Henryka IV (11 listopada 1050 - 7 sierpnia 1106), syna cesarza Henryka III i Agnieszki z Poitou, córki księcia Akwitanii Wilhelma V Wielkiego. Cesarz był pod wielkim wrażeniem urody kijowskiej księżniczki. Po śmierci swojej pierwszej żony, Berty Sabaudzkiej, pod koniec 1087 r., poślubił Eupraksję w Kolonii (1089 r.). Po koronacji przyjęła imię "Adelajda".
Według kronikarzy Henryk znalazł się pod wpływami gnostyckiej sekty nikolaitów. W swoim pałacu Henryk miał organizować orgie, do udziału w których zmuszał żonę. Raz miał nawet zaoferować ją swojemu synowi, Konradowi. Ten odmówił, a później zbuntował się przeciw ojcu. Podczas kampanii we Włoszech Henryk wziął Eupraksję ze sobą i umieścił ją pod strażą w Weronie. Cesarzowa uciekła w 1093 r. i znalazła schronienie w Canossie, na dworze Matyldy Toskańskiej, jednej z przeciwniczek Henryka, sojuszniczki papieża Urbana II.
Dzięki namowom papieża Eupraksja wystąpiła w 1095 r. na synodzie w Piacenzie. Tam ze szczegółami przedstawiła przed zebranymi współżycie intymne ze swoim mężem. Oskarżyła Henryka o przetrzymywanie jej wbrew jej woli, zmuszanie jej do uczestniczenia w orgiach oraz o odprawianie "czarnych mszy" na jej nagim ciele.
Po tych wydarzeniach Eupraksja udała się na Węgry, gdzie przebywała do 1099 r. Później wróciła na Ruś. W 1106 r. wstąpiła do klasztoru. Zmarła w Ławrze Pieczerskiej w 1109 r.